حالا بیشتر مقصد پاساژگردی است. پاساژها یا همان مال‌ها و سنتر‌های مجلل و پر زرق و برق یاد و خاطره محله‌های قدیمی و باصفای شمیران را بلعیده‌اند. مال‌های تازه افتتاح شده اسم پرآوازه‌ای دارند که دهان به دهان بین شهروندان می‌چرخد و انگار همه سعی دارند حتی یکبار هم شده به این برج‌های تجاری سر بزنند تا از قافله پاساژگردها عقب نمانند.
گرچه راه‌اندازی مال‌ها به معنای رونق اقتصادی است اما روی دیگر این سکه، آسیب و معضلاتی است که ساکنان شمیران با آن دست به گریبان‌اند و پررنگ‌ترین آسیب آن، معضل ترافیک سرسام‌آور خیابان‌های اطراف این مجتمع‌های تجاری است. در این گزارش علاوه بر کارشناسان با اهالی شمیران همصحبت می‌شویم تا نتیجه ساخت‌وسازهای ناموزون بر پیکر شمیران را از زبان آنان بشنویم.
رسم پایتخت‌نشینان این بوده که وقتی راهی زیارت امامزاده صالح(ع) می‌شدند و به تجریش می‌آمدند، حتماً سری هم به بازار سنتی آن می‌زدند. کم‌کم پاساژهای محلی در خیابان شهرداری از جمله پاساژ 6 طبقه قائم و پاساژ اتحاد و پاساژ میری و زیرگذر تجریش هم به آن اضافه شد.
حالا وضعیت فرق کرده. هرکدام از مراکز تجاری لوکس اطراف میدان تجریش، از جمله تندیس و ارگ سنتر، پاتوق افراد زیادی شده که از دور و نزدیک به تجریش می‌آیند. هجوم این همه خودرو به مقصد این مراکز تجاری اطراف تجریش را به زائران امامزاده(ع) و مشتریان بازار سنتی تجریش و دیگر مراکز اداری و تجاری و فرهنگی این محدوده اضافه کنید.
«محمد اکبری» یکی از اهالی محله تجریش با وجودی که برج‌های تجاری را معضل محله‌اش می‌داند، اما نگاه صددرصد منفی ندارد. او می‌گوید: «به هر حال فروشندگانی در این مراکز تجاری مشغول کارند و ارتزاق می‌کنند. قبول داریم که هر تقاضایی عرضه‌ای را می‌طلبد. عرضه این همه پاساژ در تجریش خیلی بیشتر از تقاضاست. مجتمع‌های تجاری به کوچه‌پسکوچه‌های شمیران هم کشیده و برای ما ساکنان دردسر شده است. نه عرض کوچه‌ها جوابگوست و نه تعداد پارکینگ‌های این مراکز تجاری.» از دیدگاه او با افتتاح مجتمع‌های تجاری در حال ساخت بار ترافیکی در معابر شمیران بیشتر خواهد شد.
- صف خودرو برای جای پارک
برای رسیدن به 2 مجتمع تجاری در محله دزاشیب، زمان زیادی باید در ترافیک ماند. خیابان یکطرفه و کم‌عرض دزاشیب، شاهراهی است که از آن طریق به لشکرگ و جماران و سوهانک و حصاربوعلی می‌روند و با وجود نهادهایی مانند ایستگاه آتش‌نشانی و مدیریت آموزش و پرورش منطقه یک و چند مدرسه متحمل بار ترافیکی زیادی است. همه مال‌ها پارکینگ مجزا دارند و اگر خوش‌بینانه نگاه کنیم تعداد واحدهای پارک خودرو هم کافی است.
اما نکته اینجاست که صف تشکیل شده جلو پارکینگ مجتمع‌های تجاری برای ورود و خروج خودرو به آتش ترافیک در خیابان‌های اصلی و فرعی دامن می‌زند. قلمرو پاساژهای شیک و مدرن را می‌توان در محله الهیه و باغ فردوس دنبال کرد. عده‌ای قدم می‌زنند و ویترین تماشا می‌کنند و برخی ساعت‌ها در کنج کافه‌های داخل مال می‌نشینند. یکی از ساکنان محله باغ فردوس شمیران از افتتاح پی‌درپی مال‌ها در شمیران ناراضی است و می‌گوید:
«آخر هفته زندگی ما تعطیل است. روزهای دیگر هم از ساعت 18به بعد خیابان‌های کم‌عرض محله قفل است. معمولاً ظرفیت پارکینگ این سیتی‌سنترها کافی نیست. وقتی می‌خواهیم به خانه برگردیم، ساعت‌ها در ترافیک می‌مانیم. این برج‌های تجاری آرامش ما را سلب کرده و هیچ نفعی برایمان ندارد.
فضای سبز را از ما گرفتند و برج تحویل‌مان دادند و ترافیک. شمیران به یک پارکینگ بزرگ تبدیل شده.» آوازه نام مرکز تجاری بزرگ محله زعفرانیه حالا دیگر برای همه تهرانی‌ها آشناست. اما تکرار این نام برای اهالی، نوایی گوشخراش است. مرکزی با آن مغازه‌های لوکس و انواع برند برای محلی‌ها هیچ جذابیتی ندارد و فقط مختل شدن زندگی روزمره را برایشان به ارمغان آورده.
یکی از قدیمی‌های محله زعفرانیه می‌گوید: «بیشتر محلی‌ها قصد دارند خانه‌های خود را بفروشند. ترافیک، سر و صدا، آلودگی هوا، حضور همه اقشار با هر تیپ و مسلکی از معضلات همسایگی با این مرکز تجاری پرآوازه است که برای ما جز نفس تنگی هیچ چیزی به همراه نداشته.» به دنبال ردپای مجتمع‌های تجاری لوکس و امروزی به بزرگراه ارتش می‌رسیم. برج تجاری غول‌آسا، حوالی شهرک شهید محلاتی روبه‌رویمان سبز میشود.
مجتمع تجاری دیگری از سال‌ها پیش در این محدوده راه‌اندازی شده و دو مرکز خرید هم در شهرک هستند. ترافیک ناشی از مراجعان به این مراکز تجاری را باید به دانشگاه پیام نور و مرکز پلیس و ایستگاه مترو محلاتی در این محدوده اضافه کرد و امیدوار بود دوربرگردان‌های بزرگراه ارتش و تکمیل بخشی از دسترسی به بزرگراه شهید صیاد شیرازی و بلوار اوشان، بار ترافیکی این محدوده را کاهش دهد.
فعالیت بالغ بر 88 برج در منطقه
منطقه یک بالغ بر 88 مجتمع اداری، تجاری، فرهنگی دارد که بدون پیوست ترافیکی ساخته شده یا مجوز ساخت گرفته‌اند. از این میان بسیاری از این برج‌ها در محله‌های پرترافیک زعفرانیه، دزاشیب، چیذر و نیاوران است. در محدوده میدان قدس تا تجریش حدود 10 برج تجاری فعالیت می‌کنند و چندی است ساخت برجی با 11 طبقه زیرزمین در ابتدای خیابان شریعتی شروع شده است. سایه مجتمع در حال ساخت در میدان نیاوران نیز همه خیابان را گرفته. مجتمعی 19طبقه که ٨ طبقه اداری، ٤ طبقه تجاری و یک طبقه فودکورت و ٦ طبقه پارکینگ را شامل میشود. با راه‌اندازی این مجتمع و ترافیک حاصل از آن تردد خودروها به آن را باید به ترافیک خودروهای سه‌راه اقدسیه و خیابان‌های همجوار در هم بیامیزد، چه ملغمه‌ای خواهیم داشت. فقط کافی است صبح یک روز را تصور کنیم که کارکنان و فروشندگان واحدهای تجاری این مجتمع از محله‌های مختلف تهران راهی سه‌راه نیاوران می‌شوند، تا کار خود را آغاز کنند.
آن وقت شاید قدری از هجوم ترافیک به خیابان‌های شمیران را باور کنیم. «محمدهادی پشت کوهی»، از ساکنان قدیمی نیاوران می‌گوید: «خیابان نیاوران از ساعت 6صبح تا 12شب قفل است. محال است زمانی ترافیک نداشته باشد. مراجعان پارک نیاوران و فرهنگسرا و کاخ نیاوران را هم به آن اضافه کنید. دیگر خودتان حساب کنید این خیابانی که 60 سال پیش‌ساخته شده، چطور گنجایش این همه خودرو و این بار ترافیکی را دارد.» شمیرانی‌ها از مال‌ها و هایپرها و سنترها دل خوشی ندارند. می‌گویند فرهنگ شمیران عوض شده. شمیرانی‌های اصیل، سنتی هستند و با این سبک زندگی میانه‌ای ندارند. اما چاره‌ای نیست، سهم‌شان در این هیاهو فقط برهم خوردن آرامش و ترافیکی است که هوای خوش شمیران را برایشان خاطره کرده است.
- کارشناسان چه می‌گویند؟
موضوع گره کور ترافیک معابر منتهی به مجتمع‌های تجاری را با معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه یک، در میان گذاشتیم. محمد خردمند با تأکید بر اینکه پروانه ساخت این مجتمع‌های تجاری مربوط به سال‌های پیش است، می‌گوید: «مجتمع‌های تجاری در حال ساخت، حتماً پیوست ترافیکی دارد و تمهیدات ترافیکی برای آن اندیشیده شده است.»
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه یک، راهکارهای کاهش ترافیک خیابان‌های منتهی به مال‌های شمیران را این‌طور مطرح می‌کند: «به نواحی دهگانه شهرداری منطقه اخطارهای ترافیکی برای کاهش ترافیک حاصل از مجتمع‌های تجاری ابلاغ شده است. یکی از راهکارها این است که نباید تاکسی‌ها جلو مجتمع‌های تجاری توقف کنند. ایستگاه تاکسی‌ها به داخل پارکینگ مجتمع یا محل دیگری منتقل شود.
در تحقق این برنامه‌های ترافیکی از پلیس راهور منطقه هم کمک گرفتیم که با نصب تابلوهای توقف مطلقاً ممنوع و حمل با جرثقیل و پارک دوبل در مسیرهای منتهی به مال از پارک خودرو در کوچه‌ها و خیابان‌ها و حتی بن‌بست‌های اطراف جلوگیری شود تا مزاحمتی برای ساکنان ایجاد نشود.» به نظر می‌رسد یکی از راهکارهای درازمدت می‌تواند تعریض خیابان‌هایی باشد که مجتمع‌های تجاری در آن واقع شده‌اند. راهکاری که به اعتبار برای تملک املاک نیاز دارد و زمانبر است.
سروان اصغر بهاری، رئیس اداره تصادفات پلیس راهور منطقه یک با اشاره به اینکه قبل از ساخت مجتمع‌های تجاری باید معضلات و آسیب‌های ناشی از آن از جمله ترافیک کارشناسی می‌شد، می‌گوید: «هم اکنون به دنبال راهکارهایی برای کاهش ترافیک و جلوگیری از گره ترافیکی در معابر منتهی به مال‌های منطقه یک هستیم. با استقرار نیروهای پلیس راهور در ورودی و خروجی پارکینگ‌های مجتمع‌های تجاری، ترافیک کنترل میشود.
با این حال روزهای پنجشنبه و جمعه، ساکنان شمیران و همچنین مراجعان به مراکز تجاری شمیران با معضل ترافیک دست به گریبان هستند. در مکاتبات با شهرداری و دادستانی نیاز به رسیدگی به این معضل را مطرح کردیم.» علی‌اعطا، عضو کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر نیز با اشاره به صدور پروانه برای ساخت مجتمع تجاری در منطقه می‌گوید: «صدور مجوز باید بر طبق ضابطه باشد.
تعدادی از این مجتمع‌ها خلاف ضابطه مجوز گرفته و ساخته شده‌اند. برخی توجیه کارشناسی و برخی توجیه ترافیکی نداشتند. تعدادی از این مجتمع‌ها درست وسط بافت مسکونی ساخته شدند و برای ساکنان دردسر‌ساز شدند. لازم است برای صدور مجوز مجتمع تجاری در منطقه یک حساسیت بیشتری به خرج داده شود.»
اهالی منطقه یک امیدوارند همان‌طور که در طرح تفصیلی تأکید شده در پهنه‌هایی که کاربری تجاری، اداری یا خدماتی دارند، زمانی امکان صدور مجوز برای ساخت مجتمع تجاری یا خدماتی در آنها محقق شود که مطالعات پیوست مربوط به آن انجام شده باشد. یعنی زمان بررسی مجوزهای ساختمانی، ابتدا باید مطالعات کارشناسی مربوط به آن انجام و سپس مجوز مربوطه صادر شود. آنان منتظرند تا در کنار رشد و رونق اقتصادی در شمیران، حفظ هویت شمیران، آسایش به این محله قدیمی برگردانده شود.
نظر شما